Na dworach królewskich traktowano go jak maskotkę, miał umilać czas właścicielom. Potem był cenionym zwierzęciem cyrkowym. Dzisiaj spaniel miniaturowy to typowy pies do towarzystwa, ulubieniec rodziny. Może uprawiać niektóre psie sporty, np. obedience, taniec z psem czy miniagility.

Jest inteligentny, chętnie wykonuje polecenia. Pochwała i ulubiony smakołyk są dla niego najlepszą motywacją do nauki. Papillona łatwo wychować, wymaga to jednak konsekwencji ze strony właściciela. Trzeba go traktować łagodnie, ale stanowczo.

Szczenięta potrzebują dobrej socjalizacji, izolowane mogą wyrosnąć na tchórzliwe i nerwowe psy.

To dobry przyjaciel dla każdego. Sprawdzi się zarówno w domu samotnej osoby, jak i w rodzinie z dziećmi. Właściciel nie musi mieć doświadczenia w wychowywaniu psów, ale powinien poświęcić mu dużo czasu i uwagi.

Wady:

• bywa zadziorny wobec obcych psów

Zalety:

• oddany właścicielowi
• zachowuje dobrą kondycję do późnej starości
• dobry kompan dla starszych dzieci
• nadaje się nawet do małego mieszkania
• tani w utrzymaniu
• łatwy w pielęgnacji
• czujny stróż

Papillon należy do ras długowiecznych. Choć niewielkiego wzrostu i delikatnej budowy, jest bardzo odporny.

Czasami występuje u tej rasy zwichnięcie rzepki. Mogą się pojawić choroby oczu, głównie PRA (postępujący zanik siatkówki), schorzenia wątroby oraz hipoglikemia (zbyt niski poziom cukru we krwi). Psy tej rasy są też nadwrażliwe na środki znieczulające.

Papillon je mało i jest tani w utrzymaniu. Można przygotowywać mu posiłki samodzielnie, uzupełniając je preparatami wapniowo-witaminowymi. Dodatek nienasyconych kwasów tłuszczowych (oleje roślinne) wpływa korzystnie na stan długiej szaty.

Decydując się na gotowe karmy, należy pamiętać, że powinny być wysokoenergetyczne, najlepiej przeznaczone dla ras miniaturowych.

Szata, choć długa, nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji. Sierść wystarczy wyczesać 1-2 razy w tygodniu za pomocą grzebienia z obrotowymi zębami i gęstej metalowej szczotki.

Papillona kąpiemy w miarę potrzeby, używając szamponu dla psów o długiej, jedwabistej sierści, najlepiej z dodatkiem olejku norkowego.

Pierwszą podobiznę psa przypominającego spaniela miniaturowego odnaleziono w kościele w Asyżu na fresku, którego autorem był Giotto (1266-1337).

Kolejnym dowodem na obecność w tamtym okresie we Włoszech spanieli miniaturowych jest fresk autorstwa Altichiero zatytułowany „Ukrzyżowanie” (ok. 1370 r.), znajdujący się w kaplicy w Padwie.

W XV w. psy w typie phalene chętnie uwieczniali na swych obrazach malarze szkoły florenckiej. Spaniele miniaturowe przybyły na francuski dwór prawdopodobnie ok. 1530 r. wraz z Katarzyną Medycejską. Miłośnikiem tej rasy był syn Katarzyny, król Henryk III, który podczas najważniejszych narad i audiencji zawsze miał przy sobie jednego ze swoich podopiecznych. Psy króla nie mogły być większe od męskiej pięści.

Miniaturowe spaniele były też ulubieńcami m.in. Henryka IV, Ludwika XIII i Ludwika XIV, zwanego Królem Słońce. Królowej Marii Antoninie pies tej rasy towarzyszył ponoć nawet w drodze na szafot. Z czasem zwierzęta te stały się popularne niemal w całej Europie.

Po rewolucji francuskiej spaniele miniaturowe we Francji prawie wyginęły. Odrodziły się w XIX w., dzięki pojawieniu się odmiany papillon. Powstała ona prawdopodobnie na skutek skrzyżowania phalene z miniaturowym szpicem i chihuahua.

Hodowlą tej odmiany zainteresowano się głównie we Francji i w Belgii. Za szczególnie cenne uważano psy z symetryczną białą strzałką biegnącą przez środek głowy.

Dziś papillon jest popularniejszy niż odmiana z opadającymi uszami.

Spaniel kontynentalny miniaturowy – papillon – IX grupa FCI, psy ozdobne i do towarzystwa

• Kraj pochodzenia: Francja/Belgia
• Pierwotne przeznaczenie: pies do towarzystwa
• Charakter: pies o żywym temperamencie, zachowuje dobrą kondycję do późnej starości; wrażliwy i bardzo przywiązany do właściciela, nie lubi samotności; łagodny, przyjacielski i towarzyski; czujny i spostrzegawczy
• Wielkość: wysokość w kłębie około 28 cm; rasę podzielono na dwie kategorie wagowe: pierwsza – poniżej 2,5 kg dla psów i suk, druga – od 2,5 kg do 4,5 kg dla psów i od 2,5 kg do 5 kg dla suk; minimalny ciężar ciała 1,5 kg
• Szata: bujna, lśniąca, falista, ale nie lokowata, nieco twarda w dotyku, z jedwabistym połyskiem, bez podszerstka. Na kufie, przedniej części kończyn i poniżej stawu skokowego włos krótki, na tułowiu – średniej długości, na szyi długie włosy tworzą kryzę i żabot; frędzle na uszach i tylnej części przednich kończyn, na udach obfite portki, na ogonie włosy bardzo długie; u niektórych przedstawicieli rasy włosy na tułowiu mają około 7,5 cm długości, na ogonie – około 15 cm
• Maść: dopuszczalne są wszystkie kolory na białym tle; na tułowiu i kończynach biel musi przeważać, na głowie pożądana biała strzałka; białe znaczenia są dopuszczalne w dolnej części głowy, ale biel nie może być kolorem dominującym
• Osiąganie dojrzałości: 1,5 roku
• Długość życia: 16 lat
• Linienie: nieznaczne; nie gubi sierści, jeśli jest regularnie czesany
• Aktywność: duża, pies zwinny i skoczny; lubi spacery, ale nie potrzebuje intensywnych treningów
• Szkolenie: nie jest konieczne; sprawdzi się w niektórych psich sportach – miniagility i obedience
• Podatność na szkolenie: dosyć duża; jest inteligentny; wymaga konsekwentnego, ale łagodnego wychowania
• Stosunek do dzieci: przyjazny; dobry przyjaciel nieco starszych dzieci
• Stosunek do innych psów: wobec własnego stada bardzo przyjazny; bywa zadziorny w stosunku do obcych psów
• Odporność na warunki atmosferyczne: odporny
• Mieszkanie: może mieszkać wszędzie
• Przygotowanie do wystaw: potrzebna kąpiel w odpowiednich kosmetykach i dokładne wyczesanie
• Pierwsze w Polsce: połowa lat 90. XX w.

Od XVI w. spaniele miniaturowe były stałymi bywalcami francuskiego dworu królewskiego. Ich wizerunki można odnaleźć na obrazach Rembrandta i Rubensa.

Rasa występuje w dwóch odmianach. Pierwsza, zwana papillon (motyl), charakteryzuje się stojącymi uszami. Są one duże, porośnięte długim włosem i noszone nieco ukośnie, co sprawia, że zarys psiej głowy przypomina sylwetkę motyla.

Druga – phalene, czyli ćma – uchodzi za starszą odmianę. Ma uszy opadające i przylegające do głowy. Być może czworonogi te miały dalekowschodnich przodków, choć do Francji przybyły z Włoch.

Yorkshire terriery miały kiedyś opinię bardziej łownych niż koty, dlatego chętnie trzymali je młynarze i handlarze zbożem do zwalczania szkodników. Obecnie czworonogi te są cenionymi psami do towarzystwa.

Niekiedy uprawiają psie sporty, np. agility czy taniec z psem. Niektórzy przedstawiciele rasy sprawdzają się jako psy wizytujące w szpitalach czy domach opieki.

Yorki są inteligentne i spostrzegawcze. W ich żyłach płynie krew myśliwskich przodków, dlatego – jak wszystkie teriery – bywają uparte i niezależne. Często same podejmują decyzje i są bardzo konsekwentne. Nie nadają się do standardowego szkolenia i wymagają indywidualnego podejścia, ale warto nauczyć je podstawowych komend.

Lubią się bawić i popisywać, co można wykorzystać w trakcie nauki – odpowiednio zmotywowany pies tej rasy przyswaja nowe komendy szybko i chętnie.

Szczenięta z powodu niewielkiego wzrostu, małej masy ciała i olbrzymiego temperamentu lepiej odbierać od hodowcy dopiero w wieku 12-14 tygodni po zakończonym cyklu szczepień, bo są już wtedy podrośnięte i mniej narażone na urazy czy choroby.

Maluchów nie należy izolować ani brać na ręce na widok każdego zbliżającego się psa. U dorosłych yorków może to doprowadzić do nerwowych zachowań wynikających z lęku przed nieznanym. Częstym błędem właścicieli jest też nadmierne rozpieszczanie pupili i pozwalanie im na wszystko.

York nadaje się prawie dla każdego – prawie, bo może się nie sprawdzić w rodzinach z małymi dziećmi. Łatwo się adaptuje, a niewielkie rozmiary sprawiają, że można go wszędzie z sobą zabrać. Dobrze się czuje zarówno w domu z ogrodem, jak i w małym mieszkaniu.

Trzeba jednak pamiętać, że pod długą sierścią kryje się terier wymagający konsekwencji w wychowaniu. Trzeba się też przygotować na spore wydatki związane z pielęgnacją czworonoga.

Wady:

• wymaga regularnej i pracochłonnej pielęgnacji
• nie czuje respektu przed większymi psami
• źle wychowany może się stać nerwowy i bojaźliwy

Zalety:

• przywiązany do rodziny
• przyjazny, łatwo nawiązuje kontakt z ludźmi oraz innymi psami
• dobry przyjaciel dla dzieci
• inteligentny, można nauczyć go wielu sztuczek
• nadaje się do małego mieszkania
• może uprawiać niektóre psie sporty

Yorki są długowiecznymi psami, szesnastoletni przedstawiciele tej rasy nie należą do rzadkości. Są żywe i wszędzie ich pełno, toteż łatwo je nadepnąć czy potrącić. Potrafią wspiąć się wysoko i stamtąd zeskoczyć. Często doznają przez to różnych urazów, dlatego trzeba na nie uważać.

Ich specyficzna szata dość łatwo chłonie wilgoć, więc często się przeziębiają. Aby temu zapobiec, powinno się je hartować od szczeniaka. Po kąpieli czy przemoczeniu sierści na spacerze trzeba dokładnie wysuszyć ją suszarką. Jesienią i wiosną warto zakładać pupilowi ubranko przeciwdeszczowe, a zimą ocieplany kombinezon.

Przedstawiciele tej rasy mają skłonności do wypadających rzepek kolanowych. Sporadycznie zdarza się zwężenie i zapadanie tchawicy czy problemy z sercem (przetrwały przewód tętniczy). Niekiedy może się przytrafić aseptyczna martwica główki kości udowej.

Yorki są predysponowane do odkładania się kamienia nazębnego, który należy systematycznie usuwać. Czasami problemem mogą być przetrwałe zęby mleczne (dotyczy to głównie kłów), które same nie wypadają i powinny być usunięte przez weterynarza. U zbyt małych osobników może występować niezarośnięte ciemiączko. Zdarzają się też uczulenia i alergie najczęściej spowodowane nieprawidłowym żywieniem i pielęgnacją. Starsze osobniki mogą cierpieć na kataraktę.

Yorkshire terriery jako psy miniaturowe o dużym temperamencie potrzebują pokarmów bardziej energetycznych. Można samemu przygotowywać im jedzenie, dodając odpowiednie preparaty wapniowo-witaminowe i mineralne, lub stosować gotowe karmy dobrej jakości (np. przeznaczone dla tej rasy).

Dorosłym psom, które są niejadkami, można podawać karmy dla szczeniąt, wówczas zjedzenie nawet niewielkiej ilości zaspokoi ich potrzeby. Yorki w starszym wieku i ze skłonnością do nadwagi powinny dostawać pożywienie mniej kaloryczne.

Dzienną porcję można podzielić na kilka mniejszych posiłków. Jeśli chcemy stosować suplementy poprawiające stan sierści, skonsultujmy się najpierw z doświadczonym hodowcą lub lekarzem weterynarii.

Szata yorka powinna być jedwabista, bez podszerstka. Prawidłowa przypomina strukturą ludzkie włosy, rośnie przez całe życie i nie wypada, co oznacza, że pies tej rasy nie linieje. Wymaga jednak systematycznej pielęgnacji, do której należy go przyzwyczaić od szczeniaka.

Zabiegi muszą być przeprowadzane delikatnie, aby go nie stresowały i nie sprawiały mu bólu, w przeciwnym razie dorosły york może się przeciw nim buntować. Pielęgnacja przedstawiciela tej rasy wymaga wprawy i doświadczenia, dlatego lepiej skorzystać z pomocy doświadczonego groomera. Nie należy używać kosmetyków dla ludzi, bo mogą wywołać reakcje alergiczne.

Codziennie powinno się czesać włosy na głowie i tułowiu yorka metalowym grzebieniem (rzadkim i gęstym) oraz szczotką z metalowymi drucikami zabezpieczonymi na końcach. Wcześniej spryskujemy sierść niewielką ilością odżywki lub oleju, aby ochronić ją przed połamaniem. Na głowie upinamy kucyk, usuwamy wydzielinę z okolic oczu (służą do tego specjalne płyny) i utrzymujemy w czystości miejsca intymne – zwłaszcza u czworonogów z dłuższą sierścią.

Yorka kąpiemy raz w tygodniu w szamponach dla psów długowłosych z dodatkiem olejku norkowego lub migdałowego. Używa się też szamponów z odżywką. Po kąpieli stosuje się balsamy regenerujące włosy i zapobiegające ich łamaniu i kołtunieniu. Psa suszymy suszarką ustawioną na średnią temperaturę, modelując włos szczotką tak, aby przylegał do ciała.

Nożyczkami skracamy włosy w okolicach intymnych, na krawędziach uszu i między opuszkami. Maszynką można usunąć sierść z jednej trzeciej uszu i z podbrzusza. Jeśli nie planujemy kariery wystawowej, możemy pupila regularnie strzyc, co ułatwi utrzymanie go w czystości.

York wystawowy musi mieć długi włos na całym ciele, dlatego na co dzień trzeba zabezpieczać go papilotami, które nie tylko chronią sierść przed zniszczeniem, ale także ułatwiają psu poruszanie się. Zakładamy je na wcześniej umyte i nasączone olejem włosy. Co dwa dni powinno się je rozwijać i zakładać od nowa, po uprzednim rozczesaniu sierści.

Przed wystawą psa kąpiemy najpierw w szamponie odtłuszczającym, a potem w odżywczym, który jednocześnie obciąży włosy. Następnie nakładamy odżywkę o podobnym działaniu, a potem płyn antystatyczny. W czasie suszenia prostujemy i wyciągamy włosy szczotką, aby przylegały do ciała i nie kręciły się. Na głowie upinamy kucyk, który ozdabiamy kokardką, strzyżemy włosy na uszach, między opuszkami i w okolicach intymnych, a także skracamy płaszczyk – włosy na tułowiu nie powinny być dłuższe od nóg o więcej niż 1-1,5 cm (taka długość umożliwia psiakowi swobodny ruch).

Yorka prezentujemy na ringówce. Sędzia ocenia psy w ringu w statyce (wystawcy ustawiają je na ziemi i klęczą za nimi) i w ruchu, a następnie każdego z nich pojedynczo na stoliku oraz w ruchu. Psa trzeba nauczyć odpowiedniego zachowania, pokazywania zębów i przyzwyczaić do tego, że dotykają go obce osoby.

Na początku yorka wyprowadzamy na normalnej smyczy i w niezbyt szerokiej obroży lub w szelkach. Smyczy automatycznej używamy dopiero wtedy, gdy nasz pupil nauczy się spokojnie chodzić na zwykłej. Dorosłym psom z długim włosem lepiej nie zakładać szelek, bo ich szata może się plątać i niszczyć.

York chętnie będzie się bawił pluszakami, małymi piłkami, lateksowymi zabawkami czy bawełnianymi sznurkami. W wielu sytuacjach bardzo się przydają klatki transportowe, dlatego warto przyzwyczaić podopiecznego do przebywania w nich.

Te niewielkie teriery wyhodowano ponad 100 lat temu w hrabstwie Yorkshire i od niego wzięły swą nazwę (yorkshire terrier). Ich pojawienie wiązało się z ówczesną sytuacją ekonomiczną. W XIX w. w okresie rewolucji przemysłowej do północnej Anglii (hrabstwa Yorkshire i Lancashire) masowo przybywali ze Szkocji w poszukiwaniu pracy ubodzy tkacze i węglarze. Przywieźli z sobą niewielkie czworonogi (na utrzymanie dużych nie było ich stać), by stróżowały, tępiły gryzonie i kłusowały z nimi, choć było to surowo zabronione.

Małe teriery doskonale wypłaszały zwierzynę, chwytały ją i były na tyle odważne, aby wejść za nią do nory. Niewielkie rozmiary psa pozwalały szybko ukryć go w kieszeni płaszcza i wrócić do domu bez wzbudzania podejrzeń.

Podobno przodkami yorków były clydesdale i paisley terriery (przez niektórych uważane za jedną rasę), szkockie terriery, waterside terriery, glasgow terriery, dawne sky terriery i manchester terriery. Początkowo psy tej rasy nie miały tak imponującej, pięknej szaty – zyskały ją dopiero dzięki krzyżowaniu z maltańczykiem. Wzbudziły wtedy zainteresowanie wyższych sfer i stały się ozdobą salonów.

Współczesna historia rasy rozpoczęła się od urodzonego w 1865 r. psa o imieniu Huddersfield Ben, którego właścicielką była Mary Ann Foster. Ben był pierwszym zarejestrowanym yorkshire terrierem. Odnosił sukcesy nie tylko na wystawach, ale także w konkursach dławienia szczurów. Żył jak na yorka krótko, bo tylko sześć lat, ale dorobił się licznego potomstwa. Zginął pod kołami powozu, a jego ciało zmumifikowano i prezentowano w szklanej gablocie.

Ben był sporej wielkości czworonogiem, z czasem hodowcom udało się w wyniku selekcji wyodrębnić ważącego około 3 kg pieska. W latach 90. XIX w. założono w Anglii klub i opracowano pierwszy wzorzec. Ze względu na niewielkie rozmiary i skłonność do łowienia gryzoni yorki były chętnie zabierane przez marynarzy na statki, dzięki czemu dotarły do innych krajów, gdzie szybko zyskały popularność (zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych).

Pod koniec XX w. pojawiła się tendencja do nadmiernego miniaturyzowania psów tej rasy, co niekorzystnie odbiło się na ich zdrowiu (obecnie hodowcy odchodzą od tego).

Do Polski pierwszy york przyjechał w 1967 r. z Wielkiej Brytanii dzięki staraniom Anny Fangor. Była to suka Tina Queen of Bouchard. Niedługo potem dołączył do niej samiec Gene of Bouchard.

Yorkshire terrier – grupa III FCI, sekcja 2, nr wzorca 86

• Kraj pochodzenia: Wielka Brytania
  
• Wielkość: wzrost ok. 25 cm, waga do 3,1 kg
  
• Szata: długa, prosta, cienka, jedwabista, bez podszerstka (nie może być wełnista); na tułowiu włosy długie sięgające ziemi, rozdzielone przedziałkiem biegnącym od nosa do końca ogona, pokrywają równomiernie całe ciało i spływają po obu stronach; najdłuższe włosy są na głowie i tworzą brodę oraz wąsy
  
• Maść: ciemnostalowoniebieska (nie może być błękitnoszara ani srebrna), płaszczyk pokrywa ciało od guza potylicznego po nasadę ogona, nie może być przesiany kolorem płowym lub brązowym; włos na głowie (u podstawy uszu, po bokach, na brodzie i wąsach), klatce piersiowej, przednich kończynach, wewnętrznej stronie tylnych kończyn, stawach skokowych i spodzie ogona ma intensywną barwę w trzech odcieniach złota od jasnego do bardzo ciemnego
  
• Dojrzałość: 1,5 roku
  
• Długość życia: 15-16 lat
  
• Odporność na warunki atmosferyczne: średnia